راهنمای آداب رفتار اجتماعی در روسیه:

اجتماع و فرهنگ مردم روسیه

• خانواده‌های روسی به تمام اعضای خود وابسته‌اند.
• اکثر خانواده‌ها در آپارتمان‌های کوچک زندگی کرده و اغلب ۲ یا ۳ نسل، این فضای کوچک را با هم شریک هستند.
• بیشتر خانواده‌ها در روسیه کوچک بوده و تنها از یک فرزند تشکیل می‌شوند زیرا اکثر خانم‌ها بیرون از منزل کار می‌کنند و دغدغه‌ای بیش از تربیت فرزند دارند.
• روس‌ها به کشور خود بسیار افتخار می‌کنند.
• این مردم می‌دانند که زندگی سختی دارند و برای آن که می‌توانند در چنین شرایط دشواری زندگی کرده و شکوفا شوند، به خود می‌بالند.
• آن‌ها به میراث فرهنگی غنی خود مغرور بوده و انتظار دارند باقی دنیا هم آن را تحسین کنند.

آداب و رسوم مردم روسیه

• سلام و احوال پرسی‌های روسی اغلب با یک دست دادن بسیار محکم و استخوان شکن آغاز شده و ارتباط چشمی مستقیم و عباراتی مناسب، زمان ملاقات هم رد و بدل می‌شوند.
• زمانی که با خانم‌ها دست می‌دهند، از شدت محکم بودن آن کاسته می‌شود.
• خانم‌ها موقع دیدار از یکدیگر، گونه‌ها را سه بار می‌بوسند که اغلب از سمت چپ آغاز می‌شود.
• مردان موقع دیدار، همدیگر را بغل کرده یا به پشت هم می‌زنند.
• مردم روسیه اغلب در مراسم‌هایی مانند تولد، سال نو و کریسمس ارتدکسی به هم کادو می‌دهند.
• اگر برای شام به خانه یک روس دعوت شدید، حتماً با خود یک هدیه کوچک به همراه ببرید.
• از مردان انتظار می‌رود که برای میزبان گل ببرند؛ البته سعی کنید هرگز گل زرد نخرید.
• هرگز برای نوزادی که به دنیا نیامده کادو نبرید، زیرا در روسیه آن را بدشگون می‌دانند.
• روس‌ها معمولاً در ابتدا هدیه را قبول نمی‌کنند و شما باید با عباراتی ساده مانند «قابلی ندارد» یا «هدیه‌ای کوچک است» دوباره آن را پیشکش کنید که اغلب پذیرفته می‌شود.

دست دادن

1. 1. مرد نباید برای دست دادن با یک خانم پیش دستی کند. اگر خانمی دستش را دراز کرد، مرد دست می دهد، اگرنه زن و مرد دست نمی دهند.
   2. بعضی مردان سن بالا یا کسانی که موقعیت و سمت بالاتری دارند (در بعضی موارد مردان جوان هم) برای احترام، دست خانمی که دستش را دراز کرده، به جای دست دادن، می بوسند.
   3. دست دادن بین مرد با مرد و زن با زن، تفاوتی با ایران ندارد.
   4. هیچ وقت بین درگاه در با کسی دست ندهید. دست دادن زمانی که یک نفر این طرف درگاه و دیگری آن طرف درگاه در است، شگون ندارد. یعنی اگر منزل با دفتر کسی رفتید، از داخل کوریدور فقط سلام کنید یا سر تکان بدهید، کامل وارد خانه یا دفتر بشوید و بعد دست بدهید. یا این که میزبان خودش بیرون بیاید.

روبوسی

1. 1. روبوسی بین مردان در زمان شوروی مرسوم بوده، اما امروزه خیلی رایج نیست. پیش دستی نکنید بهتر است.
   2. خانم ها بین خودشان روبوسی می کنند. ولی مردها برای روبوسی با خانم پیش دستی نکنند، مگر این که او را خوب بشناسند.
   3. تعداد دفعات روبوسی قانون خاصی ندارد. اکثر مواقع یک بار ولی اگر صمیمی باشند، گاهی سه بار روبوسی می کنند.
   4. روس ها دوست ندارند که دیگران بچه هایشان را ببوسند و خیلی نزدیکشان بشوند، به خصوص اگر نوزاد باشد. دست به سر و موی بچه ها هم نکشید.

احول پرسی

1. 1. به طور کلی روس ها خیلی اهل احوال پرسی نیستند و کوتاه حال و احوال می کنند. اکثر مواقع فقط به سلام اکتفا می کنند.
   2. اگر وارد جمعی (مثلا دفتر کار) شدید، نیازی نیست به همه سلام کنید. احتمالا حتی جواب شما را هم نمی دهند. فقط با کسانی سلام علیک کنید که طرف شما هستند و می شناسیدشان.
   3. موقع خداحافظی هم همین طور، خیلی کوتاه و فقط یک بار. نیازی نیست از جمعی که خداحافظی می کنید با همه تک تک دست بدهید و خداحافظی کنید. یک بار به همه بگویید و تمام.
   4. خیلی بیش از اندازه نخندید و لبخند نزنید. طرف مقابل ممکن است حسن نیت شما را درک نکند و فکر کند او را مسخره می کنید!
   5. خیلی از کسی تعریف و تمجید نکنید، به خصوص در برخورد اول. کلا خیلی اغراق نکنید. به جای این که خوششان بیاید، فکر می کنند دغل باز و زبان باز هستید. البته خانم های روس عاشق تعریف و تمجید هستند، ولی به جای خود.
   6. تا حد ممکن سعی کنید با صدای بلند صحبت نکنید. ولوم صداها در روسیه به طور کلی خیلی پایین تر از ایران است.

وارد شدن و نشستن

1. 1. وقتی وارد منزل کسی می شوید، کفش را داخل در میاورید و معمولا به شما دمپایی می دهند. اما در بعضی از مهمانی ها که مناسبت خاصی دارد، مثل جشن تولد، رسم است که با کفش وارد شوید. بهترین راه تشخیص این است که داخل منزل که شدید، دم در کمی مکث کنید، خودشان به شما می گویند.
   2. در فصل سرد، چه واد منزل بشوید، چه دفتر، چه رستوران، چه سالن سینما چه هر جای عمومی دیگری، اولین کاری که می کنید، لباس روی خود (کاپشن) را در بیاورید. مکان های عمومی معمولا رخت کن دارند. از قبل مدارک و کیف و پول اشیاه قیمتی را از پالتو در بیارید و آماده باشید تا جلوی دیگران به رودربایستی نیافتید.
   3. اگر کت و شلوار رسمی به تن دارید، و هوا گرم است و می خواهید کتتان را در بیاورید، حتما از خانم های جمع اجازه بگیرید.
   4. سعی کنید موقع نشستن، صاف بنشینید و پا رو پا نیاندازید. خیلی ها این طرز نشستن را بی احترامی می دانند. البته این حرکت از طرف خارجی ها تا حدودی پذیرفته است.
   5. بلند شدن، موقع آمدن یا رفتن کسی اصلا رسم نیست. خودتان را زحمت ندهید و اگر دیگران هم برای شما بلند نشدند اصلا به دل نگیرید.
   6. در خانه و دفتر مردم سوت نزنید. روس ها اعتقاد دارند سوت زدن در مکان بسته، ثروت میزبان را به باد می دهد.
   7. در دفتر کار و بانک و جاهای دولتی و خصوصی، کیفتان را روی میز کار نگذارید. اگر نه ممکن است به شما صریح و تند تذکر بدهند.
   8. در مکان های عمومی (فرودگاه، ایستگاه قطار و…) که صندلی به اندازه کافی نیست، روی پا ننشینید. به حساب بی فرهنگی طرف می گذارند.

به هنگام صرف غذا

• همیشه زمانی که به مهمانی شام دعوت می‌شوید، به موقع یا نهایتاً تا یک ربع دیرتر برسید.
• کفش‌های بیرون خود را درآورده و اگر میزبان به شما روفرشی مخصوص داد، با آن وارد خانه شوید.
• برای مهمانی‌های شام، لباس رسمی خود را بپوشید. خوب لباس پوشیدن برای روس‌ها، نشانه‌ی احترام به میزبان است.
• به میزبان برای آماده کردن و تمیز کردن میز بعد از شام پیشنهاد کمک دهید و اگر در ابتدا پذیرفته نشد، مؤدبانه پافشاری کنید.
• قوانین صرف شام خیلی جدی نیستند؛ اما اغلب چنگال در دست چپ و چاقو در دست راست نگه داشته می‌شود.
• همیشه اول از بزرگ‌ترین فرد جمع پذیرایی می‌شود.
• هرگز قبل از میزبان یا قبل از دعوت او، شروع به صرف غذا نکنید.
• موقع صرف غذا، دست‌ها باید همیشه قابل رؤیت باشند و آرنج روی میز قرار داده نشود.
• باقی گذاشتن اندکی غذا در بشقاب، نشان دهنده‌ی فراوانی غذای آماده شده توسط میزبان و مهمان نوازی او است.
• تا زمانی که به ترک میز دعوت نشده‌اید، از جایتان بلند نشوید.

اشاره کردن

1. 1. با انگشت به چیزی اشاره نکنید. بی ادبانه است. فقط با دست به اشیاء و افراد اشاره کنید.

هدیه و تبریک

1. همیشه سعی کنید هدیه کوچکی همراه خود داشته باشید.
2. روز تولد برای روس ها، مناسبت بسیار مهمی است. سعی کنید روز تولد دوستانتان را فراموش نکنید.
3. اما نکته مهم این که تا قبل از فرا رسیدن روز تولد، تبریک نگویید. تبریک گفتن قبل از روز تولد شگون ندارد.
4. روز زن در روسیه ۸ مارس است و مناسبت خیلی مهمی است. تقریبا به همه خانم ها، متاهل و غیر متاهل می توانید هدیه بدهید.
5. اگر گل هدیه می دهید، حتما تعداد شاخه ها فرد باشد. شاخه های زوج فقط برای مراسم ختم است.

فولکلور و تعطیلات

روسیه یک سنت غنی از داستان های قومی دارد که از شماری از اسطوره ها و سنت های اسلاوی استفاده می شود. کاراکترهای محلی روسیه بسیار رنگارنگ هستند و خیلی از داستان های باستانی را فاش می کنند: به عنوان مثال:

• Baba Yaga یک زن جادوگر است که در جنگل و در یک خانه که با پای مرغ ساخته شده است و با جمجمه و استخوان احاطه شده است، زندگی می کند.
• داستان دیگری درباره Fire Bird است که یک موجود مبهوت کننده با پرهای آتشین است که گرفتن این پرنده بسیار دشوار است، بنابراین گرفتن یکی از پرهای این پرنده برای قهرمانان چالش محسوب می شد.

هر دو Baba Yaga و Fire Bird می توانند خوب یا بد، وحشت آور و یا خیرخواه باشند، و می توانند انرژی های مطلوب یا خصمانه را به ارمغان بیاورند. بالاتر از همه، آنها نباید هرگز با یکدیگر مخالفت کنند!

بر طبق تقویم جولیان که توسط کلیسای ارتدکس روسی استفاده می شود، برخی از روس ها تاریخ 7 ژانویه را به عنوان تعطیلات عمومی کریسمس اعلام کرده اند، در حالی که بقیه دنیا آن را در 25 دسامبر جشن می گیرند.

روز روسیه در روز 12 جون جشن گرفته می شود. در این روز در سال 1990، پارلمان روسیه رسما اتحاد جماهیر شوروی را به فدراسیون روسیه نامگذاری کرد. در ابتدا، آن روز به نام استقلال روسیه نامگذاری شد، اما در سال 2002 به نام «روز روسیه» نامگذاری شد که این نام توسط Boris Yeltsin پیشنهاد داده شد.